Śmietka – najgroźniejszy szkodnik jesienią 2017-09-26

Jesienią młode rośliny rzepaku narażone są na żerowanie wielu szkodników. Śmiało można powiedzieć że jednym z najgroźniejszych jest śmietka kapuściana.

Głównym powodem dla którego to właśnie ta niepozorna muchówka jest zagrożeniem nr 1, jest wycofanie zapraw opartych na neonikotynoidach, które skutecznie chroniły rzepak w pierwszych tygodniach od wschodów. Zagrożeniem dla rzepaku  jest larwa będąca najczęściej, trzecim- jesiennym pokoleniem śmietki. Pierwsze naloty zaczynają się już na początku września i jeśli temperatury będą sprzyjały, mogą potrwać do końca października. Samice składają w pobliżu lub na szyjce korzeniowej rośliny żywicielskiej do 100-120 jaj, a po ok. 5 dniach wylęgają się żółtawobiałe, cieliste larwy osiągające długości do 7-8 mm. W sprzyjających latach na korzeniu i szyjce rzepaku zaobserwować można nawet kilka-kilkanaście larw o zróżnicowanej wielkości! Taka sytuacja może świadczyć o znacznej presji tego szkodnika rozciągniętej w czasie. Żerująca  śmietka silnie uszkadza rozwijający się system korzeniowy, drążąc kanały i korytarze. Rośliny takie są  gorzej odżywione, a w skrajnych przypadkach mogą całkowicie zamierać. Uszkodzony rzepak jest łatwiej porażany przez choroby takie jak: sucha zgnilizna kapustnych i werticilioza. Uszkodzone rośliny są także podatniejsze na przemarzanie, niekiedy wylegają i wcześniej dojrzewają. W latach gdy zimy są mroźne i bezśnieżne, może dochodzić do wymarzania całych plantacji porażonych śmietką.

Larwy zerujące na systemie korzeniowym (fot. Marcin Kaczmarek)

Ocenę presji owada możemy określić za pomocą pułapek feromonowych lub żółtego naczynia. Próg szkodliwości ekonomicznej śmietki kapuścianej to

1 sztuka odłowionego szkodnika w misce w ciągu 3 dni.

W niechemicznych metodach ograniczania populacji śmietki ważne jest przestrzeganie kilku zasad:

• stosowanie izolacji przestrzennej od innych roślin kapustowatych,
• unikanie monokultury i uproszczeń w agrotechnice,
• zwalczanie chwastów kapustowatych.

Monitoring za pomocą żółtych naczyń (fot. Radosław Prus)

Monitoring za pomocą pułapki feromonowej (fot. Radosław Prus)

Lista zalecanych jesienią insektycydów jest bardzo skromna. Choć pojawiło się kilka nowych rejestracji (rozwiązań) to nadal najpopularniejsze rozwiązania oparte są o deltametrynę i preparaty fosforoorganiczne. Najważniejszym zadaniem rolnika jest lustracja pola i zwalczanie muchówki w momencie jej nalotu na plantację. Ochrona zazwyczaj nie może ograniczyć się do jednego zabiegu, gdyż w przypadku ciepłej jesieni, konieczne okaże się wykonanie kilku zabiegów owadobójczych. W późniejszym okresie, gdy temperatury powietrza spadają, a presja ze strony owadów dorosłych śmietki jest nadal widoczna, warto stosować preparaty o wysokiej skuteczności w niższych temperaturach.

opracował: Leszek Szewczuk 

_{ZE ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN NALEŻY KORZYSTAĆ Z ZACHOWANIEM BEZPIECZEŃSTWA. PRZED KAŻDYM UŻYCIEM PRZECZYTAJ INFORMACJE ZAMIESZCZONE W ETYKIECIE I INFORMACJE DOTYCZĄCE PRODUKTU. ZWRÓĆ UWAGĘ NA ZWROTY WSKAZUJĄCE NA RODZAJ ZAGROŻENIA ORAZ PRZESTRZEGAJ ZASAD BEZPIECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU WSKAZANYCH NA ETYKIECIE}