Pierwsze chowacze mogą już nalatywać na plantacje 2017-03-24

Chowacz brukwiaczek oraz chowacz granatek należą do pierwszych szkodników żerujących na plantacjach rzepaku w fazie BBCH 20-39.  Gdy temperatura osiągnie około 10-12°C, a temperatura gleby 5-7°C następuje nalot chowaczy. Owady te należą do rodziny ryjkowcowatych, ponieważ zaopatrzone są w charakterystyczny ryjek. To on pozwala nam na bezbłędną ocenę, iż mamy do czynienia z chowaczami. Większy problem może sprawić natomiast określenie rodzaju w obrębie gatunku. Pierwszym, występującym na plantacji rzepaku już w trzeciej dekadzie lutego, jest chowacz granatek. Owad ten charakteryzuje się wielkością około 3 mm o ciemno zabarwionym ciele z granatowymi pokrywami. Larwa jest jasnokremowa o długości dochodzącej do 5 mm. Samice po krótkim żerowaniu uzupełniającym składają jaj, z których wylegają się larwy. Larwy uszkadzają nasady ogonków liściowych oraz szyjkę korzeniową. Roślina broniąc się wytwarza dodatkowe pędy, co przypomina „krzewienie” rzepaku. Roślina nierównomiernie dojrzewa, przedwcześnie zasycha, a czasami obumiera. Prawie jednocześnie następuje nalot chowacza brukwiaczka.  Jest to chrząszcz o długości od 3 do 4 mm, koloru szarawego z powodu szarych łusek włosowych. Larwa  brukwiaczka  jest długości 7 mm, bez odnóży, o barwie żółtawo-białej. Głowa młodych larw jest początkowo czarna, potem żółto-brązowa. Pierwsze objawy obecności chowacza brukwiaczka to miejsca „ukłuć” na łodydze. Chrząszcze chowacza brukwiaczka zimują w glebie na polach po roślinach krzyżowych. Nalot na plantacje następuje wiosną, gdy temperatura gleby wynosi 5-7°C, a temperatura otoczenia osiągnie 10-12°C. Po dokonaniu żeru uzupełniającego, samica składa jaja w pędy, głównie poniżej wierzchołków pędów. Po upływie 11-20 dni wylęgają się larwy. Żerują one wewnątrz pędów roślin aż do osiągnięcia przez rzepak dojrzałości. Rozwój larw trwa około 40 dni, po czym larwy przepoczwarczają się w glebie. Pierwsze objawy obecności brukwiaczka to nakłucia występujące na łodydze o wielkości 1 mm. Możemy się wtedy spodziewać obecności larwy w łodydze. Drugim, jasnym symptomem, są w trakcie wzrostu pędu głównego charakterystyczne zgrubienia oraz skrzywienia w kształcie litery „S”. Występują one w dolnej części pędu głównego. W tych miejscach łodygi pękają, szczególnie po okresach mrozów lub obfitych opadach. Otwory wydrążone przez larwy można znaleźć również w kątach liści. Znaczne straty mogą wystąpić szczególnie w latach, gdy chowacz granatek oraz brukwiaczek występują w dużym nasileniu, a rzepak z powodu niekorzystnych warunków środowiskowych jest słabo rozwinięty. Uszkodzenia roślin spowodowane przez larwy są wektorem dla takich chorób grzybowych jak: sucha zgnilizna kapustnych i szara pleśń. Rośliny uszkodzone przedwcześnie dojrzewają i często osypują nasiona.

Ważną rzeczą jest zapobieganie żerowania larw, a więc kontrola progu szkodliwości osobników dorosłych.

PROGI SZKODLIWOŚCI

 Po przekroczeniu progu szkodliwości najlepiej natychmiast przystąpić do działania. Do dyspozycji mamy substancje aktywne z trzech grup chemicznych:

Praktyka rolnicza pokazuje nam jednak, że najlepsze efekty daje połączenie min. dwóch substancji aktywnych z różnych grup chemicznych. Nie jest nowością, iż połączenie substancji po pierwsze zazębia ich działanie w różnych temperaturach, po drugie wydłuża ochronę plantacji. Flagowym przykładem jest duet chloropiryfosu z jedną z substancji z grupy pyretroidów. Otóż pyretroidy działają już od kilku stopni C, jednakże maksymalnie do temperatury 20°C. natomiast substancje z grupy fosforoorganicznych zaczynają skutecznie działać w temperaturze powyżej 15°C.  Takie zestawienie gwarantuje nam powodzenie i skuteczność ochrony przeciw szkodnikom rzepaku. Musimy mieć na uwadze fakt, iż miesiąc marzec należy do dość kapryśnych miesięcy. Warunki mogą zmieniać się od temperatur iście zimowych po wręcz pełno wiosenne. Brak przewidywalności zmusza nas do radykalnego działania.

opracował: Karol Taterka (Crop Manager)