Mączniak rzekomy w rzepaku ozimym – tegoroczna zmora 2017-09-19

Wilgotna i ciepła jesień sprzyja rozwojowi chorób grzybowych które występują w uprawie rzepaku ozimego. Jedną z chorób którą rzadko możemy zaobserwować jesienią jest mączniak rzekomy roślin kapustnych. Choroba ta może w dużym stopniu zredukować obsadę roślin, a co za tym idzie również końcowy plon.

Sprawcą choroby jest grzyb Hyaloperonospora parasitica wcześniej znany pod nazwą Peronospora parasitica. Choroba powszechnie występuje na rzepaku oraz innych roślinach kapustowatych, w różnych fazach ich rozwoju. Najgroźniejszy moment występowania choroby dotyczy infekcji liścieni oraz pierwszych liści właściwych. Przy bardzo dużym porażeniu dochodzi do zamierania siewki, co przekłada się na zmniejszenie obsady roślin na plantacji.

fot. Mariusz Sielczak

Źródłem sprawcy choroby są porażone samosiewy rzepaku, chwasty z rodziny kapustowatych oraz nasiona, które nie są chronione przed mączniakiem rzekomym przez obecnie stosowane zaprawy. Patogen może zimować w postaci kulistych oospor w obumarłych resztkach pożniwnych. W okresie wegetacji od dolnej stronie liścia pojawia się nalot o białym kolorze utworzony przez struktury patogenu. Zarodniki grzyba rozprzestrzeniają się z wiatrem oraz deszczem porażając inne rośliny najczęściej poprzez aparaty szparkowe. Infekcji i rozprzestrzenianiu się patogenu sprzyja temperatura mieszcząca się w przedziale 8- 16°C oraz wysoka wilgotność powietrza. Po jesiennej infekcji przy sprzyjających warunkach pogodowych dla rozwoju choroby patogen może utrzymywać się w skrajnych przypadkach nawet do okresu dojrzewania. Znaczenie choroby wzrasta przy niewłaściwym  płodozmianie, nadmiernej gęstości, bardzo wczesnym terminie siewu, a nawet przy niedostatecznym nawożeniu potasem.

Objawy choroby  
Patogen może atakować roślinę w różnych fazach rozwojowych. Na pierwszych liścieniach oraz liściach wschodzącej rośliny na dolnej stronie blaszki liściowej występuje delikatny biały nalot struktur patogenu. Zaatakowane liście i liścienie żółkną i w konsekwencji zamierają. W późniejszych fazach rozwoju objawy mają postać żółtych plam z ciemnymi obwódkami na górnej stronie liścia natomiast na dolnej w obrębie powstałych plam występuje szarobiały nalot, który jest dobrze widoczny w warunkach dużej wilgotności. Choroba może tez atakować łuszczyny, a objawia się to płowobrązowymi plamkami. Skutkiem porażenia łuszczyn jest ich wcześniejsze zasychanie.

Zwalczanie choroby
Ochrona roślin rzepaku przed mączniakiem rzekomym polega na wyborze materiału siewnego, który jest odpowiednio zaprawiony oraz dobranie odmian bardziej odpornych na tą chorobę. Aby ograniczyć rozwój i występowanie mączniaka należy w odpowiedni sposób zagospodarować resztki pożniwne, stosować optymalna dawkę i termin siewu, a także unikać sąsiedztwa form jarych i ozimych. W sytuacji kiedy wcześniejsze metody zawodzą zastaje nam zastosowanie odpowiednich fungicydów kontaktowych lub systemicznych. Przy wczesnej infekcji ważne jest stosowanie preparatów, które nie wpływają na regulację pokroju wzrostu rzepaku. Jedną z takich substancji jest difenokonazol, składnik fungicydu Porter 250 EC. Zastosowanie w dawce 0,3 l/ha będzie najefektywniejszym i najtańszym sposobem ochrony chemicznej. Bardzo dobre rezultaty w zwalczaniu mączniaka rzekomego daje zastosowanie fungicydów stosowanych do ochrony m.in. warzyw, jednak jest to rozwiązanie zdecydowanie droższe.

Opracował: Mariusz Sielczak